Zelf aan de slag – Raad – Frank Eerhart


In het gedicht Raad wordt eindrijm gebruikt.
Het laatste woord van de tweede en vierde regel heeft eindrijm.
Wat is dat precies en waar moet je op letten als je het zelf wilt gebruiken?

Wanneer hebben twee woorden eindrijm?

Als twee woorden eindrijm hebben, klinkt het laatste deel van het woord hetzelfde.
Welke woorden in dit rijtje rijmen niet?

  1. pet – bed
  2. schoen – doen
  3. dame – game
  4. cool – doel

Het antwoord is nummer 3. Je hoeft het dus niet hetzelfde te schrijven, maar het moet wel hetzelfde klinken.

Als een woord meerdere lettergrepen heeft, is het belangrijk dat de klemtoon op de juiste lettergreep ligt.
Welke woorden in dit rijtje rijmen het mooist?
(De klemtoon is vet gemaakt)

  1. halen – balen
  2. balkonozon
  3. gezinkin
  4. aardbeving – trouwring

Nummer 1 rijmt duidelijk het mooist.
Nummer 3 kan ook, omdat de klemtoon op het laatste deel van het woord ligt.
Nummer 4 klinkt niet als rijm, omdat de klemtoon op de klanken liggen die verschillend zijn.
Ook bij nummer 2 ligt de klemtoon verkeerd.

Wanneer hebben twee regels eindrijm?

Peter vergat de veter
van zijn schoen te strikken.

In dit voorbeeld hebben de woorden Peter en veter eindrijm, maar de regels hebben dat niet.

In dit voorbeeld hebben de regels wel eindrijm:

Peter strikte de veter van zijn schoen,
maar dat gold niet voor Koen

Het gevaar van eindrijm

Eindrijm klinkt lekker en het maakt het handig om een gedicht te onthouden.
Maar eindrijm is ook gevaarlijk.
Sommige rijmwoorden zijn zo vaak gebruik, dat het gedicht er heel saai van wordt.

De kat was weg.
Wat een pech

Buh!
Voorspelbaar eindrijm is heel saai.

Maar het grootste gevaar is dat het gedicht onzin wordt.
Dat gebeurt als je rijmen belangrijker vindt dat wat je met het gedicht wil vertellen.

Sid ging naar de baai.
Daar zag hij een haai.
Die beet in zijn hand.
En toen zag hij een plant.

Leuk gerijmd, maar het slaat nergens op.

Twee tips

  1. Zoek net zolang tot je een spannend en origineel rijmwoord gevonden hebt, dat de inhoud van je gedicht sterker maakt.
    gebruik hiervoor bijvoorbeeld een rijmwoordenboek. Spieken mag! Dat doen alle dichters.
  2. Rijm niet of rijm minder. Een gedicht hoeft niet te rijmen. Je hoeft ook geen strak rijmschema te gebruiken. Af en toe een rijmwoord is prima.